Doelstelling en uitgangspunten
Doelstelling
De stichting ZeijerWiek en Omgeving is in 2001 opgericht en is een maatschappelijke organisatie zonder winstoogmerk. De stichting heeft een actief bestuur en heeft ten doel: het behoud en het verbeteren van de woon- en leefomgeving in het buitengebied van de schoolkring Zeijen. De stichting is voortgekomen uit de activiteiten die sinds 1983 zijn ontplooid door de Werkgroep Zeijerwiek. Zij tracht haar doel onder meer te verwezenlijken door:
* het uitvoeren van beheer- en inrichtingsmaatregelen ten behoeve van het behoud en de ruimtelijke ontwikkeling van de waarden van natuur, biodiversiteit, landschap, beleving en cultuurhistorie;
* het opstellen en uitvoeren van omgevingsplannen, beheer- en projectplannen;
* het inwinnen en gebruiken van deskundige adviezen van onder meer de gemeente Tynaarlo en Assen, het Staatsbosbeheer vanuit haar beheerplannen en van de Stichting Landschapsbeheer Drenthe;
* het organiseren van voorlichtings-, recreatieve- en andere activiteiten in het licht van de hoofddoelstelling.
De Stichting Zeijerwiek en Omgeving is onder meer verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van de zogenaamde Veentjesroute Zeijen. Het betreft een wandelroute waarin de vele interessante zogenaamde veentjes (pingo ruïnes) en andere landschapswaarden aaneen zijn geschakeld. De Veentjesroute komt voort uit het Omgevingsplan Zeijen I uit 1996. In 2012 is tevens een educatieve fietsroute uitgebracht, de Fietsroute Zeijen.
Het vele beheer- en onderhoudswerk wordt uitgevoerd door de vrijwilligers van de Werkgroep Zeijerwiek. De werkgroep is ondergebracht bij de stichting en is gelieerd aan het Staatsbosbeheer, beheereenheid Kop van Drenthe. De nauwe samenwerking met de IJsclub Zeijen maakt huisvesting mogelijk.
De Werkgroep Zeijerwiek bestaat uit 14 vrijwilligers en is sedert 1983 actief elke zaterdagochtend van september tot en met maart. In de zomermaanden voert zij ook diverse onderhoudswerkzaamheden uit, onder meer aan de Veentjesroute. Sommige leden verzorgen ook excursies o.a. voor de schoolkinderen.
De stichting heeft in beheer twee molentjes in enkele veentjes, zogenaamde 'tjaskers'
Uitgangspunten en legitimatie vrijwillig natuur- en landschapsbeheer rond Zeijen
Filosofie
Het landschap waarin je woont is een soort tweede huis waarin je je thuis voelt. In je eigen huis of dat van ouders of vrienden voel je je thuis omdat het er herkenbaar is; het huis heeft een eigen kleur en identiteit. Dat is met landschap ook zo. De landschappelijke en cultuurhistorische elementen bepalen die identiteit. Zeg je elders in Nederland dat je in Drenthe woont dan heeft men daar een beeld bij. Net als wij van Zeeland of Gelderland.
Maar je moet het wel willen en kunnen zien. Je moet het landschap kunnen lezen. Herkenningspunten zijn vaak verdwenen of men herkent ze niet meer. Weet onze jeugd nog dat Zeijen op de Zeijerrug ligt, geflankeerd door twee beekdalen? Weet iemand nog wat een voorde is, hoe waardevol beekdalen zijn of hoe een vitale houtwal met eiken er uit zag? Weet men hier over 30 jaar nog dat Zeijen ooit een haventje had?
De Stichting Zeijerwiek en Omgeving heeft onder meer als doel om landschappelijke en cultuurhistorische elementen weer in het zicht te brengen en daarmee de identiteit en de kleur van onze woon- en leefomgeving te versterken. Zodat men zich nog beter thuis voelt in een herkenbare omgeving. Een omgeving die als gevolg van de ontginningen en de ruilverkaveling ten behoeve van de landbouw grotendeels ‘op de schop is gegaan´. De herkenbare elementen zijn dus ´schaars´ en de biodiversiteit is tanende.
Ontstaan van de stichting
De Zeijerwiek dreigde begin 1980 te verlanden en onherkenbaar te worden. Op de jaarvergadering van de Belangenvereniging werd bepleit daar iets aan te doen, want
- men had er nog schepen zien varen
- men kon er vroeger zo fijn zwemmen
- men had er met zijn vader leren vissen
- men kon er eerder zo mooi wandelen
Vanuit cultuurhistorische, nostalgische en recreatieve overwegingen werd besloten er iets aan te doen en zo ontstond de werkgroep Zeijerwiek. Wanneer niets was ondernomen dan was de wiek verder verdroogd, verland, met afval verontreinigd en verdwenen onder bos en struiken. Door hem open te houden ontwikkelden zich nieuwe natuurwaarden. De ijsvogel is een jaarlijkse gast, de diversiteit aan water- en oeverplanten is groot en de onderwaterflora en – fauna oogst bewondering van deskundigen zoals onderwater-fotograaf Kolvoort. Zeldzame sponssoorten zijn uniek voor Nederland en groeien hier dank zij het uiterst schone water van de wiek. De laatste jaren is de directe relatie met de landgoederen De Lossing en Veenbroeken en de bovenloop van de Broekenloop sterk onder de aandacht gekomen. Met recht wordt er sedert 2020 gesproken van het 'Landschap de Zeijerwiek' .
Na het herstel van de Zeijerwiek werd vanaf 1985 de oerveentjes ofwel de pingo ruïnes aangepakt. Ook hierom werd vanuit de bevolking gevraagd omdat:
- mijn opa hier nog turf heeft gestoken en de verveningspatronen straks niet meer herkenbaar zijn;
- er nog CO2-bindende veenpakketten en veenmossen bewaard zijn gebleven;
- er nog aardkundige en archelogische waarden aanwezig zijn;
- vroeger veentjes wit waren van zeldzame plantensoorten als wollegras en veenpluis;
- het water in sommige veentjes niet meer zichtbaar is;
- sommige veentjes sterk verdroogd, geïsoleerd en kwetsbaar zijn.
Ook nu weer vanuit cultuurhistorische en biodiversiteits overwegingen is de werkgroep Zeijerwiek er mee aan de slag gegaan en de veentjes zijn weer herkenbaar en beleefbaar. Het jaarlijks maaien, het waterpeil geleidelijk verhogen en het uittrekken van de oude veensleuven heeft bovendien vroegere natuurwaarden terug gebracht. De watersnip, meerkoet en het waterhoen broeden er samen met diverse eendensoorten; veenpluis en wollegras keerden terug en een groot aantal – waaronder zeldzame –soorten veenmos breidt zich explosief uit. Ook hebben de ringslang, de alpen-watersalamander en diverse soorten muizen er een goed biotoop gevonden.
Wanneer we hier natuur haar gang hadden laten gaan dan hadden de vier veentjes er nu net zo bijgelegen als het Holtveentje (begin strubben) en het Witteveen (nabij hunebed).
Omgevingsplannen
Tot vijf keer toe is een Omgevingsplan Zeijen gemaakt. Een geïntegreerd plan waarvoor de bevolking van ons dorp tijdens openbare bijeenkomsten en via het Zeijerkraantie en later de website www.zeijen.nu ideeën aan kon dragen. Die ingebrachte ideeën beperkten zich over het algemeen tot natuur, landschap, cultuurhistorie en recreatie.
Meer informatie, klik op menu linkerzijde 'Omgevingsplannen'.